Καθημερινή φροντίδα της στομίας

Κολοστομία/Ειλεοστομία

Οι κατωτέρω πληροφορίες έχουν σκοπό να κατανοήσετε και να περιποιηθείτε σωστά την στομία σας. Λάβετε υπόψη πως δεν είστε οι μόνοι με Κολοστομία/Ειλεοστομία. Κάθε χρόνο δεκάδες χιλιάδες άνθρωποι χειρουργούνται και καταλήγουν με στομία. Η επέμβαση αυτή κρίνεται αναγκαία για την επιβίωση του ασθενούς και πολλές φορές χωρίς προειδοποίηση ( η απόφαση λαμβάνεται από τον ιατρό κατά την διάρκεια του χειρουργείου). Η νέα κατάσταση είναι απόλυτα φυσικό να προκαλεί ερωτήματα και έντονη ανησυχία για την ομαλή κοινωνική του ζωή.

Πριν την προγραμματισμένη επέμβαση ο χειρουργός προετοιμάζει ψυχολογικά τον ασθενή για το επακόλουθο της Κολοστομίας/Ειλεοστομίας. Η ακριβή της θέση πρέπει να βρίσκεται σε ορατό και λείο σημείο της κοιλίας, ώστε η διαχείριση της κατάστασης να είναι εύκολη από το ίδιο το άτομο. Είναι πολύ σημαντικό ο άνθρωπος με Κολοστομία/Ειλεοστομία να φροντίζει σταδιακά το σώμα του χωρίς την βοήθεια κανενός.

Περιποίηση & Καθαριότητα του δέρματος

Η περιποίηση του περιστομιακού δέρματος είναι πολύ σημαντική διαδικασία και πρέπει να ακολουθούνται συγκεκριμένα βήματα για να παραμένει η όψη του όμοια με του υπόλοιπου. Για να αποφευχθεί πιθανός ερεθισμός γύρω από την στομία σας, πρέπει τα υλικά που τοποθετούνται να κόβονται στη διάσταση της στομίας. Να επιλέγεται η κατάλληλη επιφάνεια επικόλλησης (επίπεδη ή κυρτή) ώστε η εφαρμογή της στο σώμα να εξασφαλίζει την στεγανότητα και να αποτρέπει τους ερεθισμούς. Αν παρατηρηθεί πρήξιμο, ερύθημα εξάνθημα ή κνησμός στο περιστομιακό δέρμα, επικοινωνήστε με τον σύμβουλο φροντίδας της εταιρίας για συμπληρωματικές οδηγίες.

Μπορείτε να απολαμβάνετε το μπάνιο ή το ντους όπως και πριν το χειρουργείο. Μην ανησυχείτε το νερό και η σαπουνάδα δεν θα εισχωρήσουν στο εσωτερικό της κολοστομίας/ειλεοστομίας σας. Τα στάδια που ακολουθούν θα σας διευκολύνουν να διαχειριστείτε την καθημερινή φροντίδα της στομίας σας χωρίς προβλήματα:

1. Η αφαίρεση της επιφάνειας επικόλλησης γίνεται πιέζοντας το περιστομιακό δέρμα προς τα κάτω για να ξεκολλήσει το υδροκολλοειδές υλικό και όχι διαφορετικά. Δεν το ξεκολλάμε ποτέ τραβώντας το από το σώμα, διότι αυτό θα προκαλέσει σύντομα ερεθισμό στην εξωτερική στοιβάδα του δέρματος.
2. Απομακρύνουμε τα υπολείμματα κόλλας από την περιστομιακή επιφάνεια της κοιλίας με τα ειδικά χορηγούμενα υλικά που έχουν συνταγογραφηθεί από τον θεράποντα χειρουργό.
3. Αν ακολουθήσει ντους ή μπάνιο βεβαιωθείτε πως το είδος του σαπουνιού που θα χρησιμοποιήσετε δεν αφήνει υπόλειμμα λιπαρότητας στο δέρμα σας. Αυτά τα κατάλοιπα θα επηρεάσουν καθοριστικά την επιτυχή επικόλληση του υλικού.
4. Ξεβγάλετε το σώμα σας με άφθονο νερό χωρίς να το ρίχνετε απευθείας στην στομία σας. Στεγνώστε ταμποναριστά το δέρμα σας με μαλακή πετσέτα ώστε να αφαιρεθεί όλη η υγρασία από αυτό.
5. Τοποθετείστε τον αυτοκόλλητο σάκο ή την δερμοπροστατευτική βάση οριακά στο σχήμα της στομίας σας όπως ακριβώς έχετε εκπαιδευτεί από τον σύμβουλο της εταιρίας που τα προμηθεύεστε.
6. Στην περίπτωση που χρησιμοποιείτε σύστημα δύο τεμαχίων το μπάνιο ή το ντους μπορεί να γίνεται και με τα υλικά τοποθετημένα στο σώμα. Μόλις ολοκληρωθεί η καθαριότητα αφαιρείτε τον χρησιμοποιημένο και βρεγμένο σάκο – από το ντους – και τοποθετείτε τον καθαρό και στεγνό στην βάση επικόλλησης.
7. Ξεκινήστε ή συνεχίστε την ημέρα σας με αυτοπεποίθηση και σιγουριά.

Διατροφή

Στις πρώτες μεταγχειρητικές ημέρες ο θεράπων ιατρός θα καθορίσει συγκεκριμένο διαιτολόγιο για την ομαλή επαναλειτουργία του πεπτικού. Με την ολοκλήρωση της ανάρρωσης θα επανέλθετε στις διατροφικές σας συνήθειες, εκτός αν άλλως αποφασίσει ο χειρουργός. Όπως είναι ήδη γνωστό, η λειτουργία της στομίας γίνεται ακούσια χωρίς τον έλεγχο αποβολής των κενώσεων και της εκτόνωσης των αερίων. Τούτο προκαλεί αμηχανία και άγχος στον άνθρωπο με στομία όταν έχει καταναλώσει τροφές που προκαλούν έντονα αέρια και οσμές. Αυτές τις διατροφικές επιλογές μπορείτε να τις καταναλώνεται με φειδώ και όταν δεν σκοπεύετε να έλθετε σε επαφή με άλλα άτομα.

Η φυσιολογική λειτουργία του εντέρου αρχίζει να επανέρχεται από την πρώτη μετεγχειρητική ημέρα. Τούτο γίνεται αντιληπτό από το παραγόμενο ήχο και την συσσώρευση των αερίων μέσα στο σάκο. Ο όγκος τους ποικίλει από ασθενή σε ασθενή και δεν καθορίζει την  ομαλή λειτουργία του πεπτικού. Αν ο οργανισμός παρήγαγε πολλά αέρια πριν το χειρουργείο πιθανά κάτι τέτοιο να συνεχιστεί και μετά. Αυξημένα αέρια προκαλούνται από συγκεκριμένες τροφές όταν αυτές καταναλώνονται, από την λήψη αεριούχων ποτών, το μάσημα της τροφής με ανοικτό στόμα, το κάπνισμα ακόμα και από τις τσίχλες. Τέτοιες τροφές και ροφήματα είναι: τα όσπρια, το μπρόκολο, το κουνουπίδι, το λάχανο, το αυγό, το ψάρι, το σκόρδο, το κρεμμύδι, τα αεριούχα κρασιά και αναψυκτικά, η μπύρα, κάποια μπαχαρικά.

Για την αντιμετώπιση των δυσάρεστων οσμών οι σάκοι κολοστομίας/ειλεοστομίας είναι εφοδιασμένοι στο άνω μέρος με φίλτρο ενεργού άνθρακα. Μέσω αυτού δεσμεύεται το μέγιστο της κακοσμίας και απελευθερώνεται σταδιακά και διακριτικά ο συσσωρευμένος όγκος αερίων. Αν παρατηρηθεί αδικαιολόγητα έντονη οσμή κατά τη διάρκεια της ημέρας βεβαιωθείτε πως δεν υπάρχει σημείο διαρροής. Είναι φρόνιμο να αλλάζετε ή να αδειάζετε το σάκο όταν αυτός έχει ξεπεράσει το 1/3 της χωρητικότητας του. Με τη μέθοδο αυτή αποφεύγεται η διόγκωση και προλαμβάνεται η πιθανότητα αποκόλλησης από υπερπλήρωση του σάκου. Τροφές που ενισχύουν τις οσμές είναι το μπρόκολο, το κουνουπίδι, τα σπαράγγια, το λάχανο, το αυγό, το ψάρι, το σκόρδο, το κρεμμύδι τα μπαχαρικά.

Χρήσιμες συμβουλές

• Ακολουθήστε μια ισορροπημένη διατροφή
• Να τρώτε αργά και να μασάτε καλά την τροφή σας
• Με την σύμφωνη γνώμη του γιατρού, εμπλουτίστε το διαιτολόγιό σας με τροφές ώστε να μην στερηθείτε τίποτα.
• Πίνετε άφθονο νερό – δύο (2) με τρία (3) λίτρα – σε ημερήσια βάση για την ομαλή λειτουργία του εντέρου.

Δυσκοιλιότητα

Αν πάσχατε από δυσκοιλιότητα στο παρελθόν υπάρχει περίπτωση να εξακολουθήσει να εμφανίζεται και μετά το χειρουργείο. Άλλοι λόγοι που μπορούν να την προκαλέσουν είναι η λήψη ορισμένων φαρμάκων (παυσίπονα, αντιόξινα κλπ), η περιορισμένη λήψη τροφών πλούσιων σε φυτικές ίνες καθώς και η μικρή κατανάλωση νερού και υγρών.

Διάρροια

Η διάρροια προκαλείται από διάφορες αιτίες. Τέτοιες είναι ορισμένες τροφές και ροφήματα που δημιουργούν υδαρείς κενώσεις, η αναγκαία θεραπεία με ισχυρά φάρμακα ή άλλες παθολογικές αιτίες. Η εμφάνισή της μπορεί να είναι προσωρινή ή να επαναλαμβάνεται τακτικά. Σε κάθε περίπτωση πρέπει να επικοινωνήσετε με τον θεράποντα ιατρό σας για την αντιμετώπιση της κατάστασης. Συμβουλευτικά, τροφές οι οποίες περιορίζουν την διάρροια  είναι: ο πολτός μήλου, η μπανάνα, το τυρί, το γιαούρτι, οι χυλοπίτες, το λευκό ρύζι (και ο ζωμός του), η λευκή φρυγανιά.

Χρήσιμες συμβουλές

• Η παρατεταμένες διαρροϊκές κενώσεις μπορούν να προκαλέσουν αφυδάτωση. Για το λόγο αυτό πρέπει να αυξήσετε τη ημερήσια λήψη υγρών.
• Τα ορατά συμπτώματα της αφυδάτωσης είναι τα ξηρά χείλη, το στεγνό στόμα, τα αδιαφανή ούρα, αδυναμία/κακουχία, οι κράμπες των μυών, το αίσθημα λιποθυμίας.
• Αν η διάρροια συνεχίζει επικοινωνήστε με τον θεράποντα ιατρό.
• Στην περίπτωση που κάνετε υποκλυσμό (κολοστομία), πρέπει να τον σταματήσετε έως ότου επανέλθει το πεπτικό σύστημα στην ομαλή λειτουργία του.
• Μη λαμβάνετε φάρμακα που την προκαλούν ή την καταστέλλουν χωρίς την σύμφωνη γνώμη του θεράποντος ιατρού.