Μάθετε για την στομία

Η στομία είναι ένα χειρουργικό άνοιγμα που συνδέει το γαστρεντερικό ή το ουροποιητικό σύστημα με το δέρμα. Αποτελεί ένα ιατρικό όρο που περιγράφει την έξοδο του εντέρου από το κοιλιακό τοίχωμα για την αποβολή των κοπράνων (κολοστομία, ειλεοστομία) ή των ούρων (ουροστομία).

Μια στομία μπορεί να είναι προσωρινή ή μόνιμη.

Η διαχείρισή τους απαιτεί ένα σάκο για την συλλογή του περιεχομένου εκκένωσης. Το σχήμα τους διαφέρει από άτομο σε άτομο και μπορεί να είναι στρογγυλό, ωοειδές, επίπεδο, κοίλο, προτεταμένο, μεγάλο ή μικρό.

Όπως προαναφέρθηκε υπάρχουν τρεις διαφορετικοί τύποι στομίας: η κολοστομία, η ειλεοστομία και η ουροστομία. Η φροντίδα τους ποικίλει ανάλογα με τον τύπο τους. Τούτο συμβαίνει επειδή οι απεκκρίσεις διαφέρουν ως προς την συνοχή  και την απόδοση.

Μια υγιής στομία έχει ζωηρό ροζ ή κόκκινο χρώμα και είναι υγρή γεγονός που καταδεικνύει ότι αιματώνεται σωστά. Στο έντερο δεν υπάρχουν νευρικές ίνες, με αποτέλεσμα να μην υπάρχει αίσθηση στη στομία στην επαφή της με το εξωτερικό περιβάλλον.

Κατά την φροντίδα της, το περιστομιακό δέρμα πρέπει να παραμένει άθικτο και να μην διαφέρει από το υπόλοιπο.

Μια στομία μπορεί να είναι προσωρινή ή μόνιμη. Αυτό μπορεί να γνωστοποιηθεί κατά την διάρκεια του χειρουργείου ή μπορεί να αλλάξει ανάλογα με την γενικότερη κατάσταση του ασθενή και την ανάρρωσή του.

Συνηθιζόταν η στομία να έχει μόνο ένα άνοιγμα. Τελευταία, ανάλογα με την χειρουργική επέμβαση, μπορεί να υπάρχουν δύο ανοίγματα στην επιφάνεια της (loop)

Προσωρινή στομία: Πρόσφατες τάσεις έχουν δείξει αύξηση στον αριθμό των προσωρινών στομιών. Ένα θυλακωτό στόμα (loop)  κατασκευάζεται όταν μια θηλιά του εντέρου εξωτερικεύεται μέσω του δέρματος για την δημιουργία μιας εκτροπής. Υπάρχει μια στομία και δύο ανοίγματα – μακρινό και εγγύς. Το «εγγύς άκρο» εκτρέπει την ροή του υλικού έξω και μέσα στον συλλεκτικό σάκο.

Το άλλο άκρο ονομάζεται «περιφερικό άκρο» και συχνά δημιουργεί μικρή ή καθόλου διαρροή. Το περιφερικό άκρο δεν είναι πάντα εμφανές και σε κάποιες περιπτώσεις μπορεί να είναι στο ίδιο επίπεδο με το δέρμα. Αυτές οι στομίες είναι προσωρινές και συνήθως μεγαλύτερες και για την επιτυχή καθήλωσή τους χρησιμοποιείται μια πρόσκαιρη υποστηρικτική συσκευή (ράβδος, γέφυρα). 

Η χρονική διάρκεια μιας προσωρινής  στομίας ολοκληρώνεται σε έξι βδομάδες έως έναν χρόνο. Παρόλα αυτά, ανάλογα με την κατάσταση του ασθενούς, η στομία μπορεί να παραμείνει για μεγαλύτερο χρονικό διάστημα απ’ αυτό που είχε αρχικά προγραμματιστεί.

Για το λόγο αυτό, το άτομο είναι πολύ σημαντικό να έχει διδαχθεί τη σωστή φροντίδα περιποίησης ακόμα και δεν έχει προγραμματιστεί να έχει μόνιμη στομία.

Μόνιμη στομία: Αν η ουροδόχος κύστη ή το περιφερικό έντερο (ορθό και πρωκτός) αφαιρεθούν κατά το χειρουργείο η στομία θεωρείται μόνιμη. Συχνά οι μόνιμες στομίες είναι «τελικές» δηλαδή, δεν είναι μια θυλακωτή (loop) κατασκευή και έχουν μόνο ένα άνοιγμα.

Οι περισσότερες ουροστομίες είναι μόνιμες.

Το γαστρεντερικό σύστημα είναι σαν έναν μακρύ σωλήνα κουλουριασμένο μέσα στο σώμα, που ξεκινάει από το στόμα και καταλήγει στον πρωκτό.

Καθώς το φαγητό και τα υγρά ταξιδεύουν σε αυτό το μονοπάτι, χαρακτηριστικά όπως το pH και η συνοχή, διαφέρουν σημαντικά. Μια στομία μπορεί να δημιουργηθεί οπουδήποτε κατά μήκος αυτού του μονοπατιού.

Το τμήμα του γαστρεντερικού συστήματος που εξωτερικεύεται με την δημιουργία του στόματος θα καθορίσει τα χαρακτηριστικά της απόδοσης που αναμένεται

ΝΟΣΟΙ ΚΑΙ ΣΥΝΘΗΚΕΣ

Υπάρχουν πολλές νόσοι ή συνθήκες που μπορεί να καταλήξουν στην δημιουργία προσωρινής ή μόνιμης στομίας. Στη συνέχεια αναφέρονται κάποιες από τις πιο κοινές αιτίες που μπορεί το άτομο να καταλήξει με στομία:

Φλεγμονώδης Νόσος του Εντέρου περιλαμβάνει την νόσο του Crohn και την Ελκώδη Κολίτιδα. Αυτές οι παθήσεις συνήθως καταλήγουν σε ειλοστομία η οποία μπορεί να είναι προσωρινή ή μόνιμη. Οι νόσοι αυτές συνήθως εμφανίζονται σε εφήβους και νεαρούς ενήλικες.

Καρκίνος του εντέρου, ουροδόχου κύστεως ή γαστρικών οργάνων μπορεί να καταλήξουν σε προσωρινή ή μόνιμη στομία. Αν η ουροδόχος κύστη ή το παχύ έντερο (κόλον & ορθό) αφαιρεθούν, η στομία είναι μόνιμη. Η δημιουργία στομίας μπορεί να συνοδεύεται από χημειοθεραπείες και θεραπεία με ακτινοβολία ως μέρος της συνολικής θεραπείας.

Εκκολπωματίτιδα μπορεί να έχει ως αποτέλεσμα την διάτρηση ή την παρακώλυση του εντέρου, που μπορεί να οδηγήσει στην δημιουργία προσωρινής στομίας. Συνήθως γίνονται σε έκτακτες καταστάσεις και επηρεάζουν περισσότερο μεσήλικες ή μεγαλύτερους ανθρώπους.
Τραύματα όπως διαπεραστικές πληγές της κοιλιακής χώρας ή κακώσεις νωτιαίου μυελού μπορεί να καταστήσουν απαραίτητη την δημιουργία στομίας. Αυτές οι επείγουσες καταστάσεις καταλήγουν συνήθως προσωρινές στομίες.